TRAWNIKI – JAK JE ZAKŁADAĆ, PIELĘGNOWAĆ I EKSPLOATOWAĆ

Trawniki spełniają wielorakie funkcje w życiu człowieka spełniając wiele funkcji takich jak oczyszczanie powietrza ze szkodliwych dla człowieka gazów, metali ciężkich i tłumienie hałasu. Korzystnie działają na system nerwowy i samopoczucie, rozwijają poczucie piękna i estetyki. Nowoczesna willa bez trawnika nie ma żadnego uroku. I na odwrót, stary, ale zadbany domek z otaczającym trawnikiem daje efekt estetyki. Dają one nie tylko wizualny efekt, ale najczęściej jest symbolem ładu i czystości w tym obiekcie.
Oprócz znaczenia dekoracyjnego, trawniki mają również duże znaczenie biologiczne. Pochłaniają dużo metali ciężkich, stawiając zaporę do skażenia gleby. Jednocześnie wytwarzają duże ilości tlenu. Wskutek intensywnego parowania z roślin, zwiększają wilgotność powietrza, szczególnie w warstwie przy gruntowej. Powoduje to obniżenie temperatur nawet o kilka stopni w okresie upałów. Silnie zadarnione tereny ocieniają glebę zapobiegając parowaniu z niej wody. Trawniki także tłumią hałas.
Powyższe korzyści daje trawnik prawidłowo założony i prowadzony o gęstej, zwartej darni, przykaszany, nawożony, wałowany, odchwaszczany i podlewany.

PROJEKTOWANIE TRAWNIKA

Przed podjęciem decyzji o założeniu trawnika musimy sprecyzować po pierwsze jaką funkcję ma on spełniać, a po drugie, czy będziemy mogli spełnić wszystkie warunki dla założenia i utrzymania tego trawnika przez następne lata na wysokim poziomie technicznym. Trawniki przydomowe mogą spełniać trzy zasadnicze funkcje:

1. Trawniki ogólno użyteczne, dekoracyjno-sportowe o przeznaczeniu wielorakim, najczęściej jest to trawnik wokół domu mieszkalnego, gdzie spełnia funkcję dekoracyjną i również użytkowany jest sportowo, np.: do gry w badmintona.
2. Trawniki dekoracyjne – dywanowe. Odznaczają się właściwą kolorystyką – ich żywa zieleń utrzymuje się przez cały rok, również zimą. Tworzą zwartą gęstą darń i wolno odrastają. Mają jednak duże wymagania pielęgnacyjne.
3. Trawniki specjalne takie jak np.: przeznaczone na obiekty sportowe, przeciw erozyjne, do zadarniania zoczy, skarp, wydm morskich, itp.
4. Łąki i pastwiska trudno co prawda nazwać trawnikami, lecz możemy się spotkać z nasionami traw przeznaczonych właśnie w tym celu. Te cztery grupy trawników różnią się między sobą składem mieszanki nasion traw i należy brać pod uwagę ich przeznaczenie przed zakupem nasion.

ZAKUP NASION

Na rynku polskim znajduje się dużo mieszanek traw tak polskich jak i zagranicznych. Jednak dużo z nich przedstawia małą wartość użytkową. Firmy mieszają te składniki, które aktualnie posiadają. Mieszanki te najczęściej nie są testowane w żadnym ośrodku naukowym. Ostrzegam przed zakupem nasion „luzem” na targowiskach. Są to najczęściej nasiona traw pastewnych nie nadające się na dobry trawnik. Ponadto nasiona sprzedawane „luzem” na wagę nie zachowują odpowiednich proporcji ilościowych gatunków traw – lżejsze są na górze, a cięższe opadają na dół opakowania zbiorczego, a rzadko sprzedawca ma możliwość ich odpowiedniego wymieszania przed zważeniem. Warto poszukać producenta, który testował swoje wyroby w Ośrodku Nawierzchni Trawiastych w Katowicach. Jeśli decydujemy się na zakup traw polskich to warto sprawdzić czy w składzie mieszanki znajdują się nasiona dobrych jakościowo gatunków. Są to między innymi:

Rajgras angielski: GAZON (inaczej Więcławicki) i odmiany – NIRA, NIGA, INKA.

Kostrzewa czerwona odmiana NIMBA.

Wiechlina łąkowa odmiana ALICJA i GOL.

Mietlica pospolita odmiana IGEKA.

Kostrzewa owcza odmiana ESPRO.

Kostrzewa owcza nitkowata odmiana SIMA.

PRZYGOTOWANIE GLEBY

WARSTWA NOŚNA (próchnicza) to mieszanina części ziemistych, organicznych oraz części spławialnych. Grubość warstwy nośnej powinna wynosić od 8 do 12 cm. W tej warstwie znajdują się węzły krzewienia, rozłogi oraz prawie 90% masy korzeniowej.

Przed założeniem trawnika musimy określić rodzaj terenu, na którym ma być on założony. I tak możemy spotkać teren posiadający warstwą nośną lub miejsca dzikie, dziewicze, tereny wokół nowo wybudowanych budynków mieszkalnych, itp., bez warstwy nośnej. W pierwszym przypadku należy glebę uprawić stosując przy większych powierzchniach glebogryzarkę, dwukrotnie – wzdłuż i w poprzek, następnie bronować, aż do uzyskania równej powierzchni. Przy małych powierzchniach spulchnianie gleby można uzyskać stosując zwykłe narzędzia, tj. szpadel, widły ogrodnicze i grabie. Przed bronowaniem zastosować nawożenie. Najlepiej nawóz wieloskładnikowy, np.: Azofoska inne o tym samym składzie szczególnie magnezu lub uzupełniając jednym z nawozów magnezowych, np.: Magnezowitem 0,5 – 1 kg/100 m2. Gdyby nie został zastosowany nawóz z dodatkiem magnezu, to trzeba go koniecznie zastosować przy nawożeniu pogłównym. Magnez jest głównym składnikiem obok azotu decydującym o kolorystyce trawnika. Na glebach ubogich w magnez, a takie są najczęściej w Polsce, mogą występować żółte przebarwienia trawnika, co mylnie może sugerować, że jest to skutek suszy. Wskazane jest zbadać kwasowość gleby i jeżeli pH jest poniżej 5, zastosować nawozy wapniowe. Jeżeli teren był silnie zachwaszczony, to po wykonanej uprawie odczekać aż chwasty wyrosną do wysokości 3 – 4 cm i zastosować oprysk preparatem Roundup w stężeniu 2 %, tj. 200 ml na 10 l wody. Następnie należy odczekać aż chwasty zaczną zasychać. Czas ten wynosi najczęściej 2-4 tygodnie w zależności od przebiegu pogody. Przestrzegać tu również należy okresu karencji ok. trzech tygodni dla preparatu Roundup, który może zalegać w glebie. Po tym okresie należy znowu wykonać kilkakrotnie bronowanie i można wykonać siew nasion. W drugim przypadku na terenach dziewiczych należy przygotować warstwę nośną. W tym celu teren nawieźć pięciocentymetrową warstwę torfu, ziemi ogrodowej czy dobrego kompostu. Jeżeli jest to gleba gliniasta, ciężka to koniecznie na taki teren dodać ziarnistego piasku i zastosować narzędzie mieszające, np.: glebogryzarka lub brona wahadłowa aktywna. W przypadku małych powierzchni wspomniane składniki wymieszać przy pomocy szpadla czy wideł ogrodniczych. Dalej wykonać bronowanie czy grabienie i ewentualnie niszczenie chwastów (jeżeli zachodzi taka konieczność). Trzeba pamiętać, że zarówno po mechanicznym, jak i ręcznym spulchnianiu należy odczekać do siewu nasion, aby gleba osiadła. Okres ten wynosi 2-3 tygodnie lub jeżeli występują opady deszczu 1 tydzień. Przed siewem usunąć wszystkie kamienie, uschnięte chwasty i inne przedmioty, które utrudniałyby późniejsze koszenie.

SIEW

Na opakowaniach mieszanek podawane są normy wysiewu na 1 m2 lub 100 m2.W normach tych uwzględniona jest wartość użytkowa (dotycząca siły i energii kiełkowania) nasion. Zwiększenie normy wysiewu czy jej zmniejszenie jest możliwe, ale należy zdać sobie sprawę, jakie mogą być tego konsekwencje. Zwiększone normy wysiewu mogą być uzasadnione wtedy, gdy pragniemy szybciej osiągnąć zwarty trawnik. Norma ta nie powinna być przekroczona o 100%. Przy wysokich normach wysiewu należy się liczyć z koniecznością częstego nawożenia i wykonywania częstych zabiegów polegających na silnym wygrabianiu – wertykulacji. Bardzo gęste trawniki narażone są na choroby grzybowe. Obniżone normy wysiewu mogą doprowadzić do wyraźnego wolniejszego powstawania zwartej darni, a wolne miejsca zapełnione będą często przez chwasty. Jeśli w mieszance przeważać będą rajgrasy, bez wiechlin łąkowych, to nawet przy prawidłowej częstotliwości koszenia trawnik składać się będzie z licznych kęp. Tylko ścisłe przestrzeganie norm wysiewu i obowiązkowe przykrycie wysianych nasion oraz od początku przestrzeganie kompleksowej pielęgnacji pozwala na uzyskanie zwartego trawnika nawet po trzech, a najpóźniej po sześciu miesiącach wegetacyjnych. Wybór terminu siewu zależy od czasu zakończenia zasadniczych prac agrotechnicznych, usunięcia chwastów z przygotowanej do siewu warstwy nośnej oraz doprowadzenia jej do wysokiej wilgotności. Najlepszy termin to ten, gdy prace agrotechniczne zostały wykonane jesienią, a czynności przedsiewne wykonane będą wiosną – czyli marzec-kwiecień. Należy pozwolić na ujawnienie się chwastom po to, aby skutecznie zniszczyć je przed siewem. Wcześniejsze siewy wiosenne narażone są na okresy niskich temperatur, a nawet przymrozków. Siać można od połowy kwietnia do początku października. W okresie tym występują wyrównane temperatury, poza tym jest to naturalny okres kiełkowania nasion traw. Nie wolno siać w bardzo suchą glebę. Najlepiej poczekać na obfity deszcz albo dokonać intensywnego podlewania. Przeznaczoną ilość mieszanki podzielić na połowę, jedną część wysiać, np.: wzdłuż, a drugą w poprzek planowanego terenu przeznaczonego na trawnik. Można wysiewać ręcznie, rzutowo lub przy pomocy siewników. Przy ręcznym wysiewie należy dbać, aby zachować równomierność rozmieszczenia nasion. W mieszankach znajdują się nasiona różnej wielkości i o różnej masie, dlatego przed i w czasie siewu należy co jakiś czas nasiona mieszać, ponieważ drobne nasiona przemieszczają się niżej np.: mietlica i wiechlina, natomiast żydce i kostrzewy pozostają na wierzchu. Siewy wykonać przy bezwietrznej pogodzie, wyrzucając je blisko powierzchni gleby. Nasiona traw są drobne i lekkie. Rozwijające się najpierw korzenie zarodkowe, a następnie młode pędy są bardzo delikatne i jeśli nasiona nie zostaną przykryte po wysianiu na głębokość 5-10 mm to skazane są na wyeliminowanie przez wiatr i ptaki, a wreszcie korzenie zarodkowe zostaną zniszczone przez promienie słońca. Ustalono, że brak przykrycia nasion powoduje straty w zagospodarowaniu wysiewu od 20 % do 35 %, a przy niekorzystnych warunkach pogodowych straty te wynoszą nawet 80 %. Przykrycia nasion można skutecznie dokonać przy zastosowaniu specjalistycznej kolczatki albo grabieniu sposobem haczykowania. Na małych powierzchniach zalecamy przykrywać wysiane nasiona gruboziarnistym piaskiem, nie więcej niż 0,5 cm. Jeżeli występują kamienie, to przesiać piasek przez sito o średnicy oczek ok. 1 mm. Jeżeli nasiona są przykryte skutecznie, to wałowanie nie jest konieczne. Stosowanie lekkiego wału na bardzo pulchnej glebie jest wskazane, mogą to być deski przymocowane do butów. Utrzymywanie gleby po siewie w stałej wilgotności skutecznie przyspieszy wegetację traw. Odwrotnie do zaleceń przy podlewaniu trawników starych, tutaj należy podlewać często i nie za obficie, utrzymując wilgotność warstwy nośnej do głębokości 3 cm.

ZABIEGI PIELĘGNACYJNE

Do prac pielęgnacyjnych powinny być włączone następujące zabiegi, których udział i częstotliwość wykonania zależą od rodzaju funkcji trawnika oraz indywidualnych możliwości ich realizowania, przez właścicieli i użytkowników:
– Nawadnianie
– Nawożenie
– Koszenie
– Wałowanie
– Napowietrzanie (aeracja)
– Pionowe cięcie (wertykulacja)
– Piaskowanie
– Odchwaszczanie
Ten zestaw zabiegów wykonywany systematycznie również gwarantuje dobrą jakość trawników. Do ekstensywnych zabiegów zaliczamy tylko koszenie i nawożenie.

KOSZENIE

Pierwsze koszenie wykonać, gdy pierwsze źdźbła trawy osiągną wysokość 8-10 cm, skracając pędy do wysokości 4 – 5cm. Tak wczesne koszenie, mimo że trawnik jest bardzo rzadki ma pomóc gatunkom wolniej rosnącym, aby miały większy dostęp światła, które ułatwi im dalszy wzrost i nie przegranie konkurencji z szybko rosnącymi. Poza tym zabieg ten korzystnie wpływa na krzewienie traw oraz niszczy chwasty. Pierwsze koszenie musi być wykonane kosiarkami o systemach bardzo ostrych, ponieważ słabo ukorzenione rośliny można powyrywać przy koszeniu tępymi nożami. Po pierwszym koszeniu na glebach lekkich należy stosować lekki wał, aby rośliny, które zostały lekko wyciągnięte docisnąć do gleby. Kolejnym zabiegiem po pierwszym koszeniu jest nawożenie nawozami azotowymi, np.: saletra amonowa: 3,5 kg na 100 m2 trawnika. Siew nawozu wykonać dwukrotnie krzyżowo po 1,75 kg nawozu jednorazowo. Po nawożeniu wykonać bardziej obfite podlewanie. Kolejne koszenie wykonywać, gdy trawy osiągną 6 – 8 cm i po trzecim koszeniu obniżyć koszenie do 2,5 – 5 cm. Tempo odrastania traw będzie uzależnione od temperatury, powietrza, wilgotności gleby i zasobności w składniki pokarmowe, to one będą wpływać na częstotliwość koszenia. W pierwszych trzech miesiącach wegetacji częstotliwość koszenia jest większa. W warunkach Polski należy przyjąć, że wysokiej jakości trawnik winien być koszony średnio jeden raz w tygodniu. Koszenia wykonywać najlepiej rano podczas rosy. Jeżeli natomiast zamierzamy część trawy skoszonej pozostawić, to koniecznie trawnik musi być suchy. Koszenia wykonywać na przemian: jedno wzdłuż, następne w poprzek. Na jakość trawnika, jego zielony soczysty kolor, znaczący wpływ mają typ kosiarek i ich sprawność (ostre noże), itp. Kosiarki wrzecionowe przecinają liść trawy, a popularne kosiarki nożowe urywają liść, dlatego u kosiarek nożowych ważne jest, aby kosiarka posiadała wysokie obroty, a nóż był bardzo ostry. Pozostawienie skoszonej trawy na trawniku przyspiesza filcowanie trawnika, osłabia odrastanie młodych pędów. Dopuszcza się pozostawienie 1/5 skoszonej masy, tej najdrobniejszej frakcji. W okresie silnych upałów przy braku możliwości podlewania zmniejszyć częstotliwość koszenia. Jeśli posiadamy bardzo zwarty trawnik, nie wolno zostawić go nie koszonego na okres zimy by nie dopuścić do pleśni śniegowej. Po ostatnim koszeniu przed zimą bezwzględnie dokładnie usunąć skoszoną trawę wraz z opadającymi liśćmi.

NAWADNIANIE

W programie pielęgnacji trawników, niezależnie od ich funkcji, nawadnianie odgrywa podstawową rolę. Nawet wysoka średnia roczna ilość opadów nie jest nigdy rozłożona na tyle równomiernie, aby w pełni zaopatrzyć rośliny w odpowiednią ilość wody. Trawniki pobierają wodę poprzez system korzeniowy z warstwy nośnej. Dlatego warstwa nośna powinna mieć zdolność częściowego zatrzymywania wody, a nadmiar jej przepuszczać do warstwy odsączającej. Stosuje się nawadniania polewowe i podsiąkowe.
Sygnałem mówiącym o potrzebie rozpoczęcia podlewania jest więdnięcie traw, przebarwienie na szaro-zielony kolor i brak wilgoci warstwy nośnej do kilku centymetrów. Obowiązującą zasadą jest: im starszy trawnik, tym nawadnianie obfitsze, tak aby woda przesiąkała do głębokości 12 cm. Często stosowane nawadnianie powierzchniowe ogranicza się do nasycenia gleby bardzo płytko, czasami tylko do głębokości 1 cm. Jest to błąd. Takie podlewanie wpływa na spłycenie sytemu korzeniowego. Wodę musimy oszczędzać i dlatego powinna być wykorzystywana w najbardziej racjonalny sposób. Nocne podlewanie jest o wiele korzystniejsze od dziennych. Przy dziennym (słonecznym) nawadnianiu należy liczyć się z odparowaniem 30-40% dostarczanej wody. Jeżeli nie ma opadów deszczu to powinniśmy dostarczyć 2-51 wody na 1 m2 tygodniowo w zależności od struktury warstwy nośnej. Trawniki winno się również podlewać po nawożeniu.

NAWOŻENIE

Trawniki bardzo dobrze rozwijają się na glebie lekkiej, a więc przepuszczalnej. Jednak na tych glebach występuje systematyczne wypłukiwanie składników pokarmowych. W takiej sytuacji dla uzyskania i utrzymania zwartej, efektownej darni niezbędne jest systematyczne nawożenie trawników. Nawożenie należy podzielić na podstawowe, stosowane podczas przygotowania gleby przed siewem traw oraz nawożenie pogłówne. Składniki pokarmowe można podzielić na trzy grupy: 1. Podstawowe pobierane w największej ilości: Azot (N), Fosfor (P), Potas (K), Magnez (Mg), 2. Drugorzędne: Wapń (Ca), Siarka (S), 3. Mikroelementy pobierane przez trawy w ilościach śladowych: na ogół ich ilość jest w glebach zadawalająca. Wysokość dawek i terminy nawożenia należy ustalać po zapoznaniu się z zasobnością i strukturą gleby, częstotliwości koszenia i eksploatacji. W nawożeniu należy zachować właściwą proporcję N:P:K, stosunek ten winien wynosić 2:1:1,5 na trawniku ekstensywnie eksploatowanym, do 4:1:1,5 nawet 6:1,5:2 na trawnikach intensywnie eksploatowanych. Wieloskładnikowe nawozy krajowe takie jak Polifoska i Azofoska mogą być skutecznie zastosowane do nawożenia podstawowego (przedsiewnego) w następujących dawkach: Gleby lekko -ciężkie : 35 kg na 1000 m2 Azofoski (Polifoska). Gleby piaszczyste : 50 kg na 1000 m2 Azofoski (Polifoska). Przed siewem należy ustalić kwasowość gleby, winna ona wynosić 5,8 do 6,2 pH (lekko kwaśna), wapnować tylko wtedy, gdy wartość pH wyniesie mniej jak 5,0. Jeśli pH jest zasadowe 7,5-8 stosować nawóz Siarczan Amonu. Nawozy wysiane przed siewem traw przemieszać z glebą do głębokości 5 cm. Przy nawożeniu pogłównym pierwsze wykonać po pierwszym koszeniu. Na trawniki intensywnie użytkowane zastosować 4-krotne nawożenie w ciągu sezonu wegetacyjnego. Przy użytkowaniu ekstensywnym wystarczy dwukrotne nawożenie: po pierwszym koszeniu i jesienią. Przeznaczoną ilość nawozu wysiewać ręcznie albo siewnikiem dzieląc na połowę, wysiewać krzyżowo. Po nawożeniu przystąpić do podlewania. Trzy podstawowe zabiegi pielęgnacyjne powinny zawsze występować w następującej kolejności: -koszenie, -nawożenie, -podlewanie. Nawozy organiczne odgrywają mniejszą rolę na trawnikach przeznaczonych dla relaksu czynnego i biernego. Przy nawożeniu trawników zakładanych na glebach piaszczystych znaczenie nawożenia organicznego jest duże. Ze względu jednak na możliwość ponownego zachwaszczenia gleby nie zalecamy stosowania nie sprawdzonych kompostów. Nawożenie kompostem najlepiej wykonać posypując nim trawnik jesienią. Nawożenie obornikiem i gnojowicą można stosować na tych trawnikach, które nie będą używane do celów wypoczynku i relaksu.

WAŁOWANIE

Zasadniczym wskazanym terminem wałowania trawników jest wczesna wiosna. Celem tego wałowania wiosennego jest dociśnięcie gleby do korzeni po okresie zimowym, spowodowanym kolejnym zamarzaniem i rozmrożeniem ziemi. Tylko w tym przypadku wałowanie trawników może być uzasadnione i nie przynosi ono ujemnych skutków dla prawidłowego rozwoju roślin. Czynność tą wykonać, gdy gleba nie jest zbyt mokra i sucha (dobra plastyczność). Każde wałowanie w innym terminie, obojętnie jaki skład fizyczny posiadać będzie gleba, powodować będzie niszczenie struktury warstwy nośnej, polegającej na zniszczeniu przepuszczalności i wypieraniu powietrza. Największe ujemne działanie może wyrządzić na trawnikach wysiewanych na glebie o wysokiej zawartości części spławialnych (gliniastych) powyżej 12%. Większa zawartość piasku (części szkieletowych) w warstwie nośnej pozwala swobodniej stosować wałowanie. Wały gładkie całą swoją powierzchnią dociskają glebę zagęszczając ją. Aby ten ujemny proces częściowo zmniejszyć przy jednoczesnym uzyskaniu efektu wyrównania powierzchni trawnika zaleca się stosowanie wału kołkowego. Użycie takiego wału pozwala na zmniejszenie skutków niszczenia na całej powierzchni struktury gleby. Masa wału musi być zawsze dostosowana do plastyczności gleby, a miernikiem właściwego doboru masy jest osiadanie trawnika podczas przejazdu wału na głębokości 10-15 mm. Wałować na krzyż, nie wykonywać nagłych nawrotów na trawniku. Efekt trawnika „w pasy” uzyskujemy poprzez wałowanie (szczotkowanie) raz w jedną, raz w drugą stronę. Takie trawniki oglądamy na stadionach piłkarskich.

ODCHWASZCZANIE

Walkę z chwastami należy podjąć przed wysiewem mieszanki traw. Głównymi przyczynami zachwaszczania trawników są zły wybór ziemi polegający na niesprawdzeniu jakie gatunki chwastów w niej się znajdują, udział nasion chwastów w mieszance traw, nieodpowiednia pora wysiewu i niewykonywanie wszystkich czynności pielęgnacyjnych przed i po, sąsiedztwo zachwaszczonych ogrodów, brak kompleksowej pielęgnacji w następnym okresie wegetacji, koszenia, nawożenia.
Trawy bez naszej aktywnej pomocy zawsze przegrają konkurencję z chwastami, chwasty dzięki swoim biologicznym cechom mają przewagę nad trawami. Przewaga ta polega na wykorzystaniu składników pokarmowych w głębokich warstwach ziemi, np.: mniszek pospolity, babka lancetowata, znoszą najtrudniejsze warunki klimatyczne, przystosowaniu się do stanów takich jak, np.: bardzo niskie koszenie (skrzyp polny, rdest ptasi). Tylko chwasty jednoroczne, jeśli nie wydadzą nasion mogą być eliminowane przez koszenie. Gatunki chwastów jednoliściennych, jak np.: perz, wiechlina roczna, są praktycznie nieusuwalne nawet za pomocą herbicydów selektywnych.
Gatunki chwastów wieloletnich dwuliściennych skutecznie możemy eliminować z trawnika przy zastosowaniu środków chemicznych. Stosowanie chemicznych środków do zwalczania chwastów kryje w sobie wiele niebezpieczeństw, są to bowiem trucizny, które zatruwają środowisko i zakłócają przebieg normalnych procesów biochemicznych. Aby nie uciekać się od razu do walki środkami chemicznymi, należy najpierw przyjąć eliminowanie chwastów metodą pośrednią polegającą na pokierowaniu walką konkurencyjną pożądanych gatunków (traw), aby rozwijały się szybciej i silniej niż rośliny niepożądane (chwasty) wypierając ostatnie z darni. Receptą na realizację tej metody jest ścisłe przestrzeganie programu zakładania i pielęgnacji trawników, podaną w tej instrukcji. Jeśli ta metoda nie będzie skuteczna to dopiero wtedy włączyć herbicydy. Środki chwastobójcze dzielimy na totalne, czyli niszczące wszelką roślinność oraz selektywne, tzn. działające tylko na niektóre gatunki roślin (dwuliścienne). Herbicydy zastosowane w dużych dawkach stają się totalnymi, dlatego też umiejętność ich stosowania jest najważniejszym warunkiem osiągnięcia dobrych rezultatów. Na trawniki stosujemy tylko herbicydy selektywne działające dolistnie. Aktualnie w kraju znajduje się w sprzedaży wiele środków tego typu pochodzenia zagranicznego i krajowego, na opakowaniach podawane są sposoby stosowania. Najskuteczniejsze działanie uzyskujemy wiosną, kiedy rośliny są jeszcze delikatne, w następnych miesiącach należy zwiększać dawki. Trawniki bardzo młode: 20-25 ml/10 l wody – opryskiwacz plecakowy. Trawniki stare: 30-40 ml/10 l wody – rozpylacz. Zabieg wykonywać przy ciepłej słonecznej pogodzie, nie podlewać przez trzy dni, a jeśli spadnie deszcz oprysk należy powtórzyć. Jeśli po 15 dniach brak efektów zwiększyć dawki oprysku. Zawsze po stosowaniu środków chwastobójczych wykonać nawożenie azotowe.

WERTYKULACJA

Trawniki z każdym kolejnym rokiem podlegają procesom degradacyjnym i obniżają swoją jakość techniczną. Już po kilku latach gleba traci swoją pierwotną plastyczność i przepuszczalność, a na powierzchni trawnika tworzy się próchnica powierzchniowa „filc trawnika”. Utrata przepuszczalności i sfilcowanie trawnika utrudnia dostęp światła do dolnych części roślin, wody i powietrza oraz składników pokarmowych do korzeni. Efektywność stosowania zabiegów takich jak podlewanie i nawożenie na zdegradowanej warstwie nośnej i sfilcowanym trawniku jest bardzo mała. Skutecznymi przeciwdziałaniami utrzymania efektowności tych zabiegów jest napowietrzanie (aeracja), pionowe cięcie trawników (wertykulacja) i piaskowanie (dressing). Trawniki przydomowe mało eksploatowane (deptane) o dużej zawartości części ziemistych (piaski) utrzymujące przepuszczalność nie wymagają aeracji. Wszystkie trawniki wybitnie dekoracyjne o dużej zawartości darni koszone kosiarkami bez koszy i niedbale grabione po koszeniu narażone są na szybkie powstawanie filcu już po pierwszym roku wegetacji.
Wertykulacja to pionowe cięcie trawnika. Jest to zabieg o dużej skali skuteczności, dlatego zanim zdecydujemy się na jego zastosowanie należy zacząć od mniej skutecznych zabiegów, do których zaliczamy intensywne krzyżowe grabienie i szczotkowanie. Systematyczne stosowanie tych czynności przynajmniej 2-3 razy w roku osłabia proces sfilcowania trawnika. Jeżeli proces sfilcowania już nastąpił należy go zlikwidować, bo w przeciwnym wypadku nastąpi proces degradacji trawnika bardzo szybko. Aktualnie w sklepach ogrodniczych możemy zaopatrzyć się w ręczny wertykulator, przypominający grabie o bardzo cienkich haczykowatych i sprężynujących zębach. Zastosowanie tego urządzenia ma na celu usunięcie resztek obumarłych rozłogów i skoszonych źdźbeł traw, stworzenie lepszych warunków dla dopływu powietrza i wody oraz składników pokarmowych do strefy korzeniowej, przygotowanie trawnika do piaskowania, przerzedzenie zbyt gęstego wysiewu.
Zabieg ten należy wykonywać na suchym, nisko skoszonym trawniku. Po wykonaniu tych czynności należy wyciągnięte resztki darni wygrabić i następnie dokonać piaskowania trawnika. Stosowanie piasku po wykonanej wertykulacji pozwala na poprawienie struktury warstwy nośnej, zwiększenie przepuszczalności gleby i elastyczności trawnika. Zastosowanie piasku jednolitej granulacji 0,75 -1.0 mm bez udziału części spławialnych (gliniastych) na trawniku sfilcowanym po wykonanej głębokiej wertykulacji przyniesie nie tylko poprawę struktury gleby, ale efekty w postaci pojawienia się nowych pędów.

EKSPLOATACJA TRAWNIKA

Na młody, nowo założony trawnik można wejść bez obawy jego uszkodzenia po trzech miesiącach wegetacyjnych, a umiarkowana eksploatacja (deptanie) po upływie sześciu miesięcy. Ważnym jest, aby przy użytkowaniu trawnika zmieniać co pewien czas miejsce, np.: plażowania, gry w piłkę, itp. Planowe rozkładanie obciążenia na całą powierzchnię trawnika nie powoduje nadmiernego wyeksploatowania jednego miejsca, które może okazać się trudne do odtworzenia pierwotnego.
Czy przyjaciel człowieka, pies, może użytkować trawnik tak jak jego Pan? Tak, ale jego Pan musi go nauczyć, czego mu nie wolno na trawniku robić. Załatwianie się na trawniku przez psa czy kota powoduje miejscowe uszkodzenie trawnika. W takim przypadku należy jak najszybciej spłukać to miejsce konewką pełną wody. Trzeba przyznać, że nasz pies, jak i większość psów moich znajomych nie załatwia się w ogrodzie lecz prosi o wypuszczenie go na zewnątrz.